HSP HSS (hoogsensitief persoon, high sensation seeker)
Dagboek van een HSP HSS’er #1
Na een heftige periode in mijn leven besloot ik om op deze weblog een open dagboek te creëren: een inkijkje in mijn leven. Het leven van iemand die kenmerken van HSP HSS bezit. Ik schrijf bewust niet “Ik bén een HSP HSS’er”, want ik ben nog zóveel meer dan dat. De termen HSP en HSS zijn ‘maar’ labels; het zijn stereotyperingen.
Ik, als mens, élk mens wat dat betreft, ben meer dan mijn labels. Of, zoals de Deense filosoof Søren Kierkegaard ooit schreef: “If you label me, you negate me” (NL: “Als je mij labelt, negeer je mij”).
Sinds maart spreek ik maandelijks met een therapeut. En dat helpt me enorm om meer inzicht te krijgen in mijn onconventionele, van-de-massa-afwijkende, ietwat complexe karakter.
“Wat ik aan mezelf merk is dat ik sterk de kenmerken van HSP HSS bezit en dat ik daardoor ÁLLES sterker dan de gemiddelde persoon voel binnenkomen aan zintuiglijke prikkels, stimulatie en emoties. Dat geldt zowel voor overstimulatie als voor onderstimulatie.”
HSP HSS’er + zelfinzicht = goud
Ik heb me in mijn leven vaak afgevraagd “Waarom ben ik niet ‘gewoon’ zoals alle anderen in mijn omgeving?”, “Waarom ben ik zo anders?”, en “Waarom kan ik niet willen wat zíj willen – en daar gelukkig mee zijn?”
Nét voordat ik ‘brak’ en op 1 februari 2024 in een burn-out belandde (eerst nog gevloerd door acute bronchitis), voldeed ik aan het complete maatschappelijke plaatje. Ik, als onafhankelijke vrouw, woonde in mijn eentje in een prachtige eengezinswoning met een grote tuin, drie slaapkamers, een zolder, een ligbad – met een goed salaris en een auto voor de deur. Wat kon ik mogelijk te klagen hebben met zo’n leven?
Maar ik herinner me nog dat ik in december ’23 aan de keukentafel zat. Een vriendin van mij was op bezoek. We hadden een gesprek over hoe het ging en ik barstte in huilen uit. “Het voelt alsof ik een gevangenis voor mezelf heb gecreëerd”, zei ik. Ik vond het moeilijk om te uiten wat ik précies voelde op dat moment. Maar ik weet nog dat ik overspoeld werd door een gevoel van leegte en zinloosheid.
Mijn huis en de huur. Het huis voelde veel te groot voor mij alleen. Ik had het willen hebben “voor de toekomst”, zodat ik er ooit kinderen kon grootbrengen. En ik vond het heerlijk om te tuinieren. Maar ik had het samen met een partner willen doen; samen met een man. Een man die er nog steeds niet was – want ik had geen geluk in de liefde. En als ik heel eerlijk was… wilde ik helemaal niet de kostwinner zijn in een relatie, maar dat straalde ik met dit huis wél uit. “Kom maar bij mij, ik regel het allemaal wel”.
Mijn zenuwstelsel stond in vuur en vlam. Ik voelde alleen maar onrust. Ik leefde een leven dat niet de mijne was, hoewel ik het zélf gecreëerd had.
Terug naar mijn hart
“Luister naar je hart, want dat klopt altijd”, is zo’n tegeltjeswijsheid die je écht moet leven om het te begrijpen.
Maar dat heb ik lange tijd niet gedaan. Ik heb lange tijd niet naar mijn hart geluisterd, maar eerder naar de maatschappij.
Tot dusver ben ik daar – denk ik – niet heel anders in dan de meeste mensen. Ik denk dat de meeste mensen met de levensgrote vraag worstelen hoe ze hun eigen pad kunnen volgen. En hoe ze zich minder kunnen laten beïnvloeden door (de verwachtingen van) anderen.
Waar ik wél anders in ben is dat mijn persoonlijkheid sterk afwijkt van de meeste mensen. Hoe ik dat weet? Omdat ik een wetenschappelijke, valide persoonlijkheidsanalyse heb gedaan met De Birkman Methode. En, omdat ik er tijdens therapie meer & meer achter kom dat ik kenmerken van HSP HSS bezit.
Sterk afwijkend karakter
Ik vond onlangs onderstaand filmpje over HSP HSS en het voelde alsof deze vrouw mijn leven omschrijft.
Zelfs de woorden ‘passen’ me en ik heb ze in het verleden dan ook vaak gebruikt: “Ik zit vol met tegenstrijdigheden”. Tegenstrijdigheden die op het eerste oog onverenigbaar lijken, maar waar je – zo weet ik inmiddels – doorheen kunt leren navigeren. Dat is geen optie, maar zelfs een verplichting voor een HSP HSS’er om een vervuld leven te kunnen leiden.
Het geluk van HSP HSS’ers bevindt zich namelijk in een nauwe doorgang – tussen overprikkeling en onderprikkeling in.
Een zin uit deze video die me echt bij de keel greep, was:
“Although I can be easily overstimulated, I can also be easily understimulated. But if you are an HSS you have to have your senses stimulated – and if you don’t, you don’t feel well. [..] How do you describe this not feeling well? It’s an anxiousness, it’s a depression, it’s a heaviness. You just don’t feel well and it’s hard to function when you don’t feel well.
[..]
If I don’t have my version adventure, joy, creative expression, passion in my life… I don’t wanna live”.
Ik voelde dit zó diep, omdat ik hier zelf jarenlang mee heb geworsteld. In mijn tienertijd was ik – op momenten – enorm depressief. Maar op dat moment had ik er nog geen besef van wáárom ik me zo voelde. Wat ik wél nog weet, is dat het mijn hart brak toen ik op mijn 15e wilde leren snowboarden, maar dat niemand in mijn vriendengroep daar trek in had. En op dat moment durfde ik het nog niet alleen. Dat voelde als een doodssteek. Natuurlijk kom je daar wel weer overheen, maar ik was er dagen- tot wekenlang ziek van.
De vrouw in deze video legt uit dat in wezen élk hoogsensitief persoon over- en onderprikkeling moet managen, maar dat die onderprikkeling voor een HSS’er nog 100x intensiever aanvoelt. En ik herken dit zó goed. Want als er niks gebeurt in mijn leven; als er geen groei plaatsvindt, of wanneer ik NIET iets nieuws aan het leren ben of GEEN avontuur aan het beleven ben, sterf ik van binnen langzaam af.
En dat gevoel van afsterven is intens. Het kan een gevoel van zinloosheid zijn; van “Waarom leef ik eigenlijk nog?” en “God, laat me alsjeblieft naar U terugkeren”. Net zo goed als dat het een gevoel van verlamming is.
Ik heb me weleens afgevraagd of dit niet ‘gewoon’ de kenmerken van borderline zijn? Maar bij een borderline persoonlijkheidsstoornis kun je jouw eigen emoties niet reguleren – wat ik wel degelijk kan. Ik reageer nooit onvoorspelbaar, maar juist erg bedachtzaam. En ik voel ook absoluut géén drang tot zelfbeschadiging. Ik voel eerder een drang naar een meer avontuurlijk leven. En een complete leegte wanneer ik hier niet ‘dichtbij’ ben.
HSP HSS: mijn conclusie & voornemen
Wat ik aan mezelf merk is dat ik sterk de kenmerken van HSP HSS bezit en dat ik daardoor ÁLLES sterker dan de gemiddelde persoon voel binnenkomen aan zintuiglijke prikkels, stimulatie en emoties. Dat geldt zowel voor overstimulatie als voor onderstimulatie.
Er is een nauw gebied in mijn leven waarin ik me het prettigst voel. Ver weg van alle drukte, verplichte verjaardagen, grote groepen mensen met hun oppervlakkige gesprekken, et cetera.
Maar een hutje op de hei? Dat is ook niks voor mij.
Ik heb avontuur nodig, verandering; reizen, snelle auto’s, motoren en paarden, zwemmen in de zee, wakker worden op het strand, bungeejumpen*, skydiven*, continu nieuwe kennis opdoen, diepe gesprekken, spiritualiteit & geloof.
*In het YouTube filmpje hierboven vertelt de vrouw dat ze niet van de extreme sports is. Ik daarentegen, ben daar wél van. Maar… in mijn meest depressieve en stressvolle perioden probeerde ik mijn sombere gevoelens weg te drukken door te eten. Waardoor ik op het punt ben gekomen dat ik morbide obesitas heb. Inmiddels werk ik daar aan en vliegen de kilo’s eraf – maar, mijn gewicht is werkelijk het enige wat me weerhouden heeft om in het verleden aan extreme sports te doen. Daardoor sluit ik absoluut niet uit dat er in de toekomst nog meer te gekke avonturen gaan plaatsvinden.
Mijn voornemen is voorlopig om mezelf te accepteren zoals ik ben, meer mijn verwachtingen (van het leven) op papier te zetten en om er zelf eigenaarschap over te nemen die verwachtingen waar te maken.
Ik ben niet iemand die gelukkig wordt door aan de standaard van de maatschappij te voldoen. Alhoewel ik daar – bewezen – succesvol in ben gebleken. Maar ik weet inmiddels: blijven voldoen aan het ‘westerse’ maatschappelijke plaatje maakt me diep, diepppp ongelukkig.
Ik ga de komende tijd vooral gebruiken om mijn eigen pad uit te kerven…
.. met – Godzijdank – het begrip van de liefste ouders ooit.
*Dit artikel is gebaseerd op mijn persoonlijke mening en/of ervaring en kan affiliate links bevatten naar diensten of producten die gerelateerd zijn aan de artikelen op deze website.